Είδος: Νέον Οικηματάριον, μέλος Συμεών Μανασσείδου
Χρονολόγηση: 1921
Γραφέας: Λάζαρος Παπαδόπουλος
Φύλλα: 86 φ.
Το χειρόγραφο υπ' αριθμόν 15 είναι στ' αλήθεια μία μοναδική περίπτωση στη σύνολη χειρόγραφη παράδοση, καθώς περιέχει μία πλήρη μελοποίηση του Ακαθίστου Ύμνου από τον ιερέα Συμεών Μανασσείδη, μία εργασία την οποία, καθώς γράφει, την πραγματοποίησε στα έτη 1875 έως 1894 στην κώμη Χατζηγήριο στην περιοχή της Κεσσάνης της Θράκης. Ο μελοποιός δικαίως το ονομάζει Νέον Οικηματάριον και στη σημείωση που προσθέτει στις 4 Απριλίου του 1921 (σχεδόν 50 χρόνια από την έναρξη της μελοποίησης) αναφέρει την ιστορία του και το δωρίζει στον εν Κωνσταντινουπόλει Εκκλησιαστικό Μουσικό Σύλλογο.
Το πρωτότυπο του πράγματος δεν είναι αυτή καθ' αυτή η μελοποίηση όλων των οίκων του Ακαθίστου Ύμνου, καθώς υπάρχουν συνολικά τέσσερις τέτοιες πλήρεις μελοποιήσεις στην ιστορία της ψαλτικής από τον ΙΔ' έως και τον ΙΗ' αιώνα. Η παρούσα όμως πέμπτη μελοποίηση του Μανασσείδη είναι παντελώς άγνωστη, γίνεται σε μια εποχή που οι παλαιότερες δεν ψάλλονται πια από αιώνων και δεν απασχολούν τους μουσικούς που τις περισσότερες φορές μάλιστα τις αγνοούν, και, τέλος, γίνεται ασφαλώς με χρήση της Νέας Μεθόδου.
Το μέλος του Μανασσείδη είναι αργοσύντομο, και πλησιάζει περισσότερο προς το αργό στιχηραρικό. Χρησιμοποιούνται γνωστές θέσεις της ψαλτικής διανθισμένες με προσωπικές επιλογές του μελοποιού. Ασφαλώς δεν έχουμε εδώ την έκταση των παλαιότερων συνθέσεων και το γεγονός κάνει την παρούσα υπολογίσιμη επιλογή των σημερινών ψαλτών και ίσως αφορμή για επαναφορά της ψαλμώδησης του Ακαθίστου Ύμνου στην ορθόδοξη λατρεία. Ο Μανασσείδης χρησιμοποιεί όλους τους ήχους ως εξής: τους οίκους α' έως ιστ' τους μελοποιεί ανά δύο σε κάθε ήχο με τη σειρά κυρίων και ακολούθως πλαγίων, και τους υπόλοιπους οκτώ οίκους έναν σε κάθε ήχο επαναλαμβάνοντας τη σειρά των τελευταίων. Το χειρόγραφο περιέχει βέβαια και το Τη υπερμάχω σε ειρμολογική και στιχηραρική μελοποίηση, ενώ στο τέλος βρίσκονται οι γνωστοί στίχοι για τον κάθε ήχο της ψαλτικής, μελοποιημένοι και αυτοί με όμορφες και δημοφιλείς αργές ειρμολογικές θέσεις. Ακολουθεί ένας κατάλογος των μουσικών ποιημάτων του μελοποιού. Συμπερασματικά, πρόκειται για ένα μοναδικό χειρόγραφο το περιεχόμενο του οποίου ελπίζω ότι σύντομα θα εκδοθεί.
No comments:
Post a Comment